İDEALİZM

İdealizm, 20. yüzyılın başlarında ortaya çıkmıştır. Felsefede, tinsel güçlerin evrendeki tüm süreçleri ya da olup bitenleri belirlediğini savunan tüm felsefe öğretilerini içerecek biçimde kullanılan bir terimdir. İdealizm Eski Grekçe idea kelimesinden türetilmiştir. Bireyci dünya görüşü ve simgecilik akımına bir tepki olarak doğmuştur. Var olan her şeyi düşünceye bağlayıp ondan türeten; düşünce dışında nesnel bir gerçekliğin var olmadığını savunmaktadır. Başka bir deyişle düşünceden bağımsız bir varlığın ya da maddi gerçekliğin bulunmadığını dile getiren felsefi bir akımını nitelemektedir. İdealizm, varlığın düşünceden bağımsız olarak var olduğunu kabul eden “gerçekçilik”, “maddecilik” ve “doğalcılık” felsefe anlayışlarının tam karşısında yer almaktadır. Felsefe alanında İdealizm, dünyanın temellendirilmesinde en önemli görevin, bilince ya da maddi olmayan zihne yönelik bir gerçeklik kuramı geliştirmek olduğu düşüncesi üstüne kurulmuştur. İdealizm anlayışının temelleri önce Platon’un “Idealar Dünyası Kuramı” yla atılmış; daha sonra çeşitli filozoflarca sunulan izahlarla güçlendirilmiştir. İdealistler, doğadaki nesneleri, her şeyin özünü oluşturan tek bir gücün ya da enerjinin geçici görünümleri olarak görmektedir. Varlığın tüm görünüşlerinde tek bir anlamın yattığını düşünürler. Varoluşu tek bir birlik olarak algılar; aklın sağladıklarının dışında gerçekliğe ulaşmanın olanaksız olduğunu öne sürmüşlerdir. Gerçekliği idea olarak belirleyip maddeyi bunun bir yansıması saymışlardır. İdealist felsefenin tüm özellikleri edebi eserlerde de görülmektedir. İdealizm, çağcıl yaşamın artık makineleşen toplumları ve alabildiğine serpilip gelişen kentleriyle bireyi topluluk içinde yaşamaya zorladığını vurgulayan bir arada yaşamanın yarattığı ortak kanı ve duyguları dile getirmeyi amaçlamaktadır. Topluluk bilincini ve bu bilince göre bireyin varoluşunu, yaşamı belli belirsiz yönlendiren kimi tinsel gerçekleri betimlemeyi ön planda tutmaktadır.